Baza noclegowa

Bazę noclegową uważa się za podstawowy element zagospodarowania turystycznego danego obszaru, a jej wielkość i struktura uznawane są za główne wskaźniki zdolności recepcyjnej. Obiekty i urządzenia zaliczane do tej grupy elementów infrastruktury turystycznej umożliwiają uczestnikom ruchu turystycznego przebywanie poza miejscem stałego zamieszkania dłużej niż jeden dzień, a więc tym samym silnie determinują rozwój turystyki na danym obszarze. Obiekty i urządzenia noclegowe pełnią istotne funkcje ekonomiczne i społeczne na danym obszarze. Służą do zaspokajania potrzeb turystów związanych z noclegiem, stwarzają warunki do wykorzystania przez ruch turystyczny urządzeń komplementarnych, zlokalizowanych w obrębie obiektu noclegowego. Dzięki rozwojowi i funkcjonowaniu bazy noclegowej i towarzyszącej powstają nowe miejsca pracy na danym obszarze.

Najnowsze zalecenia WTO bazę noclegową dzielą na:

Turystyczne zakłady zakwaterowania zbiorowego:
hotele i inne obiekty hotelarskie:

• hotele – obiekty dysponujące co najmniej 10 pokojami, zlokalizowany w zabudowie miejskiej, świadczący szeroki zakres usług,
• hotele apartamentowi – mieszkania zamiast pokoi,
• motele – obiekty hotelarskie zlokalizowane przy trasach komunikacji drogowej, świadczy dodatkowe usługi,
• zajazdy,
• hotele nadmorskiej,
• kluby,
• inne obiekty hotelarskie – domy z pokojami do wynajmu, pensjonaty (co najmniej 7 pokoi, rezydencje),

obiekty specjalistyczne:

• obiekty lecznicze,
• obozy wakacyjne i ochotnicze obozy pracy,
• środki transportu publicznego,

inne obiekty zakwaterowania zbiorowego:

• kempingi,
• pola namiotowe,
• schroniska młodzieżowe i turystyczne,
• domy wycieczkowe,
• ośrodki wypoczynkowe zakładów pracy,
• hotele robotnicze,
• domy studenckie,
• internaty.

Obiekty zakwaterowania indywidualnego, w skład których wchodzą:

•     własne obiekty mieszkalne (tzw. drugi dom),
•     pokoje wynajęte przy rodzinie,
•     mieszkania wynajęte prywatnie,
•     wynajęte nieodpłatnie u krewnych lub znajomych,
•     inne kwatery prywatne.

W Polsce klasyfikację obiektów noclegowych zapisano w art. 36 Ustawy o usługach turystycznych z 1997 roku, w którym ustala się następujące rodzaje obiektów hotelarskich:

• Hotele - obiekty posiadające co najmniej 10 pokoi, w tym większość miejsc w pokojach jedno – i dwuosobowych, świadczące szeroki zakres usług związanych z pobytem klientów.
• Motele – obiekty położone przy drodze, zapewniający możliwość korzystania z usług motoryzacyjnych i dysponujący parkingiem.
• Pensjonaty – obiekty posiadające co najmniej 7 pokoi, świadczący dla swoich klientów całodzienne wyżywienie.
• Kempingi – obiekty strzeżone, umożliwiające nocleg w namiocie i przyczepie samochodowej, domkach turystycznych i innych obiektach stałych.
• Domy wycieczkowe – obiekty posiadające co najmniej 30 miejsc noclegowych, dostosowane do samoobsługi klientów oraz świadczące minimalny zakres usług związanych z pobytem.
• Schroniska młodzieżowe – obiekty przeznaczone do indywidualnej i grupowej turystyki młodzieżowej, dostosowane do samoobsługi klientów.
• Schroniska – obiekty zlokalizowane poza obszarami zabudowanymi, przy szlakach turystycznych, świadczące minimalny zakres usług związanych z pobytem klientów.
• Pola biwakowe – obiekty niestrzeżone, umożliwiające nocleg w namiotach.